Wanneer moet je welke bomen snoeien?

Er heerst veel onduidelijkheid over het snoeien van verschillende bomen en wanneer het de perfecte periode is om dit te doen. Wanneer je hierop gaat Googlen dan kom je verschillende antwoorden tegen, maar hoe weet je welke de juiste is? Gelukkig kan onze boomspecialist Joris jullie hier alles over vertellen. 

Of je dit nu zelf wilt doen of zoekt naar het moment om hiervoor iemand in te huren, het is wel zo handig om te weten waar je goed aan doet. Voor alle soorten bomen geldt dat deze het beste gesnoeid kunnen worden op het moment dat ze in het blad staan. En ja, we weten dat er vaak wordt beweerd dat de winter de beste snoeiperiode is, daarom zullen we direct uitleggen waarom dit niet het geval is. 

Bloedende bomen 

Een boom heeft best een gesloten en complex systeem. Op het moment dat je een tak wegsnoeit dan komt de wond bloot te staan aan de zuurstof die om de boom heen hangt. Zuurstof in het hout is vreemd en levert daardoor een chemische reactie op waardoor de boom zichzelf afgrendelt tegen schimmels die in de lucht hangen en op het hout afkomen. Als bomen in het blad staan dan zijn ze in hun actieve staat en is de stroom van sappen die door de boom heen loopt op gang gebracht. Hierdoor kunnen ze zich beter weren tegen schimmels die afkomen op de vers gemaakte zaag- of snoeiwonden. 

Over het algemeen heeft het snoeien van bomen die nog niet in het blad staan verder geen consequenties voor de boom zelf, behalve voor de bomen die gaan bloeden. Dit zijn de zogenaamde ABCJ-bomen. Deze afkorting staat voor de eerste letter van de wetenschappelijke naam van vier boomsoorten. Hieronder valt de Acer (esdoorn), Betula (berk), Carpinus (haakbeuk) en de Juglans (notenboom). Wanneer we deze bomen snoeien op het moment dat er geen bladeren aan zitten dan gaan ze bloeden en wordt de conditie minder waardoor ze vatbaarder zijn voor schimmels. Schijn bedriegt want de boom hoeft niet direct te gaan bloeden na het snoeien. Dit is vaak het geval wanneer de temperatuur nog te laag is, bijvoorbeeld in december. Op het moment dat de temperaturen vervolgens in maart oplopen dan komt de boom uit zijn winterslaap en komt de sapstroom op gang. Die stroom wordt deels door de houtvaten omhooggetrokken en deels omhoog gedrukt door de wortels. Deze processen zorgen ervoor dat het sap alsnog naar buiten wordt gedrukt door de snoeiwonden.

Wat moet ik doen aan een bloedende boom?

Op het moment dat een boom eenmaal bloedt, kan je hier niks meer aan doen. Ga de wonden dus niet afdekken met wondbalsem. Dit werd vroeger wel gedaan, maar dit is achterhaald en heeft niet het gewenste effect. Ook het omwikkelen met plastic- of aluminiumfolie is geen goed idee. Het enige wat je op voorhand kan doen is deze bomen niet (laten) snoeien als ze in het blad staan. 

Bomen snoeien in de zomer

Van oudsher wordt de winterperiode gebruikt door hoveniers om te snoeien, omdat zij het in de zomer vaak te druk hebben met de aanleg van tuinen. Het argument was vaak dat je het geraamte en dode materiaal beter kon zien. Als je dit aan een gecertificeerde boomverzorger zou vragen dan krijg je echter een heel ander antwoord. Het dode hout kan je namelijk juist makkelijker waarnemen wanneer de rest van de boom in blad staat. Er zijn wel uitzonderingen van bomen die je wel kan snoeien in de winter. Denk aan een eik, beuk, linde of wilg. Alle bomen behalve de ABCJ-bomen kan je in principe kortwieken in de winter, want die bloeden niet. Al blijft het beter om ook deze te snoeien wanneer ze in het blad staan wat vaak in de zomer het geval is. Knotbomen snoei je overigens wel in de winter, van november t/m maart. Als je deze in de winter kaal zaagt dan krijgt ‘ie in de lente weer blad en voorkom je een kale boom in de zomer.

Bomen snoeien wetgeving

In de regel snoeien we niet meer dan 20% van de totale bladmassa in één keer weg. Dat is dus niet van de totale boom, maar van het percentage blad dat een boom draagt; ook wel de kroon genoemd. Wil je meer verwijderen dan ben je in sommige gemeenten vergunningsplichtig. De regels zijn niet landelijk opgesteld, dus het beleid verschilt per gemeente. Dit geldt overigens voor alle bomen, ook die in de achtertuin.

Eik of beuk snoeien

Naast het terugsnoeien kan je er ook voor kiezen om de boom te kandelaberen waarbij je alle gesteltakken van de boom terugbrengt tot een meter of twee vanuit de stam. Hierbij ontneem je de boom alle bladmassa. Sommige bomen zoals de wilg of plantaan kunnen hier heel goed tegen, maar bij eik of beuk moet je dit bijvoorbeeld nooit doen. Doe je dit wel dan zal de boom sterven. Beuken zijn sowieso een geval apart door de dunne bast. Een beuk zet zichzelf met zijn bladerdek in de schaduw als bescherming tegen de zon. Als ze in een rij of groepje staan beschermen ze elkaar. Op het moment dat je deze bomen ontdoet van hun bladeren of zelfs een boom uit het rijtje haalt, komt de bast in de zon te staan. Hierdoor krult deze op en verbrandt het beschermlaagje van de boom als het ware. Hier moet je dus goed mee oppassen. Het verbranden van de bast kan je voorkomen door de delen die in de zon komen te staan, in te wikkelen met een enkele laag jutte.

Redenen om te snoeien

Bomen kunnen zichzelf prima redden en hebben ons helemaal niet nodig om gesnoeid te worden. Voor de boom zelf hoef je het dus niet te doen en heeft het eerder een negatieve dan positieve impact. Maar voor ons mensen is het natuurlijk niet altijd even handig als een boom zijn eigen weg gaat. Zo snoeien we om een betere doorgang te hebben voor verkeer, om probleemtakken te verwijderen om te voorkomen dat deze vallen, maar ook ter voorkoming van bladoverlast voor buren of planten die eronder groeien. 

Wil jij om een van deze of een andere reden je bomen laten snoeien? Bij Van Weert Rondhout lopen meerdere specialisten rond op het gebied van boomverzorging die je graag helpen. Neem gerust contact met ons op voor een passend advies.