Soms wordt er nog wel laatdunkend gesproken over de boomrooierijen binnen onze sector, maar dat berust allemaal op onwetendheid. Het draait namelijk niet alleen om het kappen van bomen, maar is een van de meest duurzame takken in het groen. Van Weert Rondhout, specialist op dit gebied vertelt er in dit artikel alles over.
Van Weert Rondhout kent een behoorlijke geschiedenis en is in 1937 opgericht door de opa van Willem-Jan van Weert die vandaag de dag aan het roer staat. Van origine was dit een echt bosbouwbedrijf dat zich bezighield met de verrijking van vakkennis in hout en investeren in de nieuwste technieken. In de ruim 85 jaar dat het bedrijf operabel is, is er veel veranderd. De onderneming is inmiddels uitgegroeid tot specialist op het gebied van bomen rooien (in stedelijk gebied), boomverzorging, bosonderhoud en natuurbeheer.
Alles voor een gezonde leefomgeving
Dat gezegd hebbende zijn we reuze benieuwd hoe dit in zijn werk gaat en Willem-Jan vertelt dit ons maar al te graag. “Het is nu eenmaal zo dat de meeste bomen onderdeel zijn van onze leefomgeving. Ze staan langs wegen, gebouwen en andere punten waar veel mensen komen. Dode of ongezonde bomen kunnen een gevaar vormen voor de omgeving wanneer ze (onverwachts) omvallen of uitvallen en daarnaast kunnen ze ook de groei van andere bomen of planten belemmeren. Daarom ben je als eigenaar van bomen of bos verplicht om deze goed te onderhouden en periodiek te laten controleren op vitaliteit ten behoeve van een gezonde ontwikkeling van de bomen en het bos. Dat is het moment waar wij om de hoek komen kijken. Elk project starten we met een visuele controle, ook wel een VTA-controle genoemd. Deze voeren we periodiek ook veel uit voor gemeentes of de provincie en steeds meer particulieren weten ons te vinden.
Gevaarlijke situaties
De bomen die onderhoud nodig hebben, zetten we op de planning om te snoeien. En de bomen die een gevaar vormen of echt ongezond zijn die rooien we. Een mooi voorbeeldproject hiervan is die we onlangs in Veghel hebben afgerond. Hier stonden 38 populieren die al wat ouder waren en waar regelmatig takken uit waaiden wat voor gevaarlijke situaties zorgde. Omdat het leek of er holtes in de bomen zaten, moest hier onderzoek naar gedaan worden. Vanaf de grond konden we dit niet goed zien, dus werd er een compleet flora- en faunaonderzoek gedaan om een beeld hiervan te krijgen. Uit het onderzoek bleek dat er geen redenen waren om de bomen niet te kappen, dus dit hebben we gedaan. Maar dit zijn ook zaken die bij een project kunnen komen kijken.
Circulaire processen
Met het rooien van de bomen is het voor ons echter nog niet klaar. Na het kappen van een boom, blijven de stronk en bijbehorende wortels vaak over. Niet handig als je nieuwe bomen of planten wilt terugplaatsen en dus de natuur wilt stimuleren. Op het project in Veghel hebben we deze stobben en wortels daarom ook weggehaald en de wortelgaten opgevuld met teelaarde en ingezaaid met een bermmengsel. Op deze plek, hebben we ook nieuwe bomen ter vervanging geplaatst om het weer een mooie laan te maken die dit keer wel veilig is. Alle materialen die we van zo’n project overhouden worden op een duurzame manier verwerkt. Zijn het stammen waar je nog iets moois van kan maken? Dan worden ze hiervoor verkocht. De stammen die hier niet geschikt voor zijn worden verwerkt tot haardhout en het takhout wordt versnipperd en gaat naar de spaanplaatindustrie. De stobben en wortels die gaan weg voor de productie van biomassa. Er wordt dus niks weggegooid en alles wordt op een circulaire manier hergebruikt.”
Georganiseerde planning
Deze werkwijze klinkt simpel, maar achter de schermen komt daar behoorlijk wat regelwerk bij kijken. Zo vertelt Willem-Jan dat er bij een akkoord op een project ten eerste een beschrijving binnen komt met alles wat er daar moet gebeuren. “Op dat moment gaan we plannen op basis van de vraag van de klant. In die planning moeten niet alleen de benodigde medewerkers mee worden genomen, maar ook het materieel en andere zaken die geregeld moeten worden. Denk aan wegafzettingen, brieven voor de omgeving om ze op de hoogte te brengen van werkzaamheden en ook de benodigde papieren wat betreft Veilig Werken. Een mooi voorbeeld hiervan is het project waar we onlangs zijn begonnen tussen Tiel en Waardenburg. De aannemerscombinatie Mekante Diek gaat hier de dijverzwaring verzorgen. Dit is een belangrijke rivierdijk voor Nederland en dus is het van groot belang dat deze goed functioneert. De dijkverzwaring betreft een gebied van 19 kilometer en dat maakt het een meerjarenplan. In verschillende fases en tijdsbestekken verzorgen wij de rooiwerkzaamheden voor hun.
Project specifieke eisen
Voor dit project hebben onze jongens een speciale GPI (Generieke Poortinstructie) cursus moeten afleggen. Dit geeft duidelijkheid over het gewenste veiligheidsgedrag op bouw- en projectlocaties op verschillende bedrijven. Bij het aannemen van zo’n project dienen dit soort zaken direct in gang te worden gezet om eventuele vertragingen te voorkomen en op de afgesproken data direct van slag te kunnen gaan. Dit is dan een specifieke eis voor dit project, maar bij de meeste klussen hebben onze medewerkers sowieso geldig een BHV en VCA-certificaat nodig en beschikken de aanwezige ETW’ers (boomverzorgers) ook over deze benodigde papieren. In een bestek wordt vaak aangegeven welke papieren nodig zijn en aan welke eisen we als bedrijf moeten voldoen. Het aanvragen van vergunningen hoort hier echter nooit bij en zijn de verantwoordelijkheid van de opdrachtgever. Dit kan in het slechtste geval zo jaren in beslag nemen, waardoor projecten niet planbaar zijn. Een project komt dus pas bij ons binnen op het moment dat al deze zaken geregeld zijn.”
Lastige bereikbaar
Door de enorme kunde wat bij al deze projecten komt kijken, is deze tak een enorme uitdaging waarin je jezelf moet blijven ontwikkelen. Willem-Jan knikt instemmend. “Dat klopt inderdaad. We komen op allerlei verschillende plaatsen en moeten overal een oplossing op verzinnen en dat doen we ook. Zo hadden we in september een project in Heerjansdam waar we niet met onze machines konden komen. In dit geval hebben we de bomen na het afzagen in de naastgelegen beek laten vallen om ze vervolgens naar voren te trekken. En op een punt waar we wel met ons materieel konden, ze er weer uit getild. Ook hebben we vaker te maken met een slechte bodemgesteldheid zoals bij het kadeherstel van de Helenavaart. Dit project was ook weer een uitdaging, omdat we moesten werken vanaf de overkant van de kade. De bomen werden weggehaald met een klein kraantje en vervolgens met de verreiker over de Helenavaart getild om ze daar te kunnen verwerken. Het was belangrijk dat we de bomen langs de Helenaveenseweg niet zouden beschadigen, dus voorzichtigheid was geboden. Wij zorgen er altijd voor dat het netjes wordt opgeruimd ongeacht of dit een makkelijke of moeilijke opgave is.”
Het juiste materieel
Om voor elke klus het juiste materieel in huis te hebben, bezitten ze bij Van Weert inmiddels en behoorlijke collectie. “Groot materieel is handig en dat maakt het werk voor onze jongens een stuk lichter, maar zoals jullie net al hebben gehoord, is het niet altijd mogelijk om dit in te zetten. Daarom hebben we ook allerlei kleinere machines zoals kraantjes en verwerkingsmachines om overal te kunnen komen. Zo hebben we een grote stobbenfrees voor het snelle verwijderen van boomstronken, maar ook een versie die door elke tuindeur heen past. Vooral voor particulieren werken we vaak met hoogwerkers om bomen op een veilige manier te snoeien of verwijderen.”
Speciale rol voor ETW’er
Een speciale rol binnen het bedrijf heeft ETW’er Joris met zijn certificaten als officieel boomverzorger en klimkunsten. “Vooral bij het snoeien van bomen komt meer kijken dan je op eerste hand zou verwachten. Zo kun je niet elke boom op elk moment in het jaar snoeien. Een boom heeft best een gesloten en complex systeem. Op het moment dat je een tak wegsnoeit dan komt de wond bloot te staan aan de zuurstof die om de boom heen hangt. Zuurstof in het hout is vreemd en levert daardoor een chemische reactie op waardoor de boom zichzelf afgrendelt tegen schimmels die in de lucht hangen en op het hout afkomen. Als bomen in het blad staan dan zijn ze in hun actieve staat en is de stroom van sappen die door de boom heen loopt op gang gebracht. Hierdoor kunnen ze zich beter weren tegen schimmels die afkomen op de vers gemaakte zaag- of snoeiwonden. In de regel snoeien we niet meer dan 20% van de totale bladmassa in één keer weg. Dat is dus niet van de totale boom, maar van het percentage blad dat een boom draagt. Wil je meer verwijderen dan ben je in sommige gemeenten vergunningsplichtig. De regels zijn niet landelijk opgesteld, dus het beleid verschilt per gemeente.” Joris weet door zijn expertise alles op dit gebied en snoeit vanaf de grond of op hoogte vanuit een hoogwerker of al klimmend. Een uitdagende functie waarvan Nederland wel meer specialisten kan gebruiken, dus is het iets voor jou?!
